ATATÜRK’Ü ANMA VE GENÇLİK VE SPOR BAYRAMI
KUTLAMA YÖNERGESİ:
Tebliğler Dergisi’nde Yayım Tarihi ve Sayısı: 06/11/1995-2442
Genel Hükümler
Amaç
Madde 1- Bu yönerge, Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramının her yıl
mayıs ayının 19. günü bütün yurtta tarihi değer ve önemine yaraşır bir
biçimde, organizasyonda birlik ve beraberlik sağlayarak kutlanmasını
amaçlar
Kapsam
Madde 2- Bu yönerge Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı, Kutlama,
teknik komiteleri ile kutlama etkinliklerine katılan ve yönetenlerin
görev, yetki ve sorumluluklarını kapsar.
Yasal Dayanak
Madde 3- 17/03/1981 gün ve 2429 sayılı “Ulusal Bayramlar ve Genel Tatiller
Hakkındaki Kanun” ile bu kanuna dayalı olarak hazırlanan ve 01/10/1981 gün
ve 17475 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanan “Ulusal ve Resmi Bayramlarda
Yapılacak Törenler Yönetmeliği’nin”18. maddesi ile bu Yönetmelikte
01/06/1995 tarihinden geçerli olmak üzere 13/04/1995 tarih ve 95/6791
sayılı Bakamlar Kurulu Kararı ile 4. maddesinin 3. fırkası (A) bendinin
(b) alt bendi değiştirilen “Ulusal ve Resmi Bayramlarda Yapılacak Törenle
Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmeliktir”.
Esas Hükümler
Madde 4- Bayramın coşkulu, aksatılmadan, iş birliği içinde, estetik ve
sanatsal değeri olan hareketlerin, müzik eşliğinde kutlanması için yönerge
esasları ile Milli Eğitim Bakanlığınca bu konuda yayımlanacak emirler,
ilgililerce daima göz önünde bulundurularak, hazırlıkların her yönden
olumlu ve verimli olabilmesi için yapılan çalışmalar yakından izlenir.
Madde 5- Valiler; Kutlama Komite Başkanı olarak, illeri dahilinde
yapılacak, Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı tören ve
hazırlıklarıyla ilgili Teknik Komitenin ve ilgili birimlerin çalışmalarını
her zaman yakından izler, denetler ve önlemlerin alınmasını sağlar.
Kutlama Komiteleri
Madde 6- Kutlama programını; yönetmelik, yönerge ve emirlere uygun olarak
hazırlatmak ve yürütmek, çeşitli sorunları çözümlemek, gerekli önlemleri
almak üzere her il, ilçe, belde ve köylerde birer “Kutlama Komitesi”
kurulur.
Kutlama Komitelerinin Oluşturulması, Görev ve Yetkileri
A-İl Merkezlerinde
Valinin Başkanlığında, Garnizon Komutanı, Belediye Başkanı ,ilgili Vali
Yardımcısı, Emniyet Müdürü, Milli Eğitim Müdürü, Gençlik ve Spor İl
Müdürü, Sağlık Müdürü, Kültür Müdürü, Turizm Müdürü, Teknik Komitede
görevli bir Beden Eğitimi, bir Resim, bir Müzik öğretmeni ile gösterilere
katılacak Üniversite, Spor Kulüpleri ve diğer kuruluşların müdürleri veya
temsilcilerinden oluşur.
Başkent Ankara’da ise, Milli Eğitim Bakanlığı Okul içi Beden Eğitimi
Spor ve İzcilik Dairesi Başkanlığı temsilcileri Kutlama Komitesinde görev
alırlar.
B- İlçe Merkezlerinde
Kaymakam Başkanlığında; Garnizon Komutanı, Belediye Başkanı, Emniyet
Müdürü, İlçe M.E.Müdürü, Gençlik ve Spor İlçe Müdürü Hükümet Tabibi,
Teknik Komitede görevli bir Beden Eğitimi, Bir resim ve Müzik
Öğretmeninden oluşur.
C- Köylerde
Muhtar, Garnizon Komutanı, bir orta dereceli okul, bir ilkokul müdürü orta
dereceli okullarda birer beden eğitimi resim ve müzik öğretmenlerinden
oluşur.
Kutlama Komiteleri, gerektiğinde uygulanacak kutlama programı için yararlı
buldukları kuruluşların amirleri, ihtiyaç duyulan teknik elemanların,
toplantılara katılmalarını sağlamak üzere üye sayısının artırılmasına
karar verebilirler.
Kutlama Komitelerinin Görev ve Yetkileri
Madde 7-
a) Kutlama Komiteleri okulların açıldığı tarihi takip eden en geç bir ay
içerisinde ilk toplantısını yapar.
Bu toplantıda; tören ve gösteri programlarının hazırlanması, gösterilerin
planlanması, tertip ve düzeni ile uygulamasından sorumlu en az 3 erkek ve
bayan öğretmen, senaryoyu hazırlayacak bir edebiyat öğretmeninden oluşan
teknik komiteyi tespit eder.
Ancak, programlar ve bunların uygulanması için en son ve kesin karar
verme yetkisi kutlama komitesine aittir.
b) Yönetmelikteki esaslar uyarınca, anma ve kutlanmaları nasıl, nerede, ne
gibi tören ve gösterilerle kutlanacağını kuruluşlara düşen görevleri ve ön
gördükleri önlemleri bir program halinde tespit eder ve ilgililerden kısa
zamanda duyurur.
c) Okulların dışındaki kuruluşların anma gösterilere kaç kişi ile ve ne
gibi
hazırlıklarla katılabileceklerini, yapacakları çalışmalar için gerekli
zamanı, gösteriler esnasındaki yerleşim planını ve diğer çeşitli
isteklerini kesin ve açık bir biçimde 30 gün içinde kutlama komitesi
başkanlığına ayrıntılı ve yazılı olarak bildirmeleri gerekir.
ç) Kuruluşlardan ayrıntılı bilgi ve öneriler kutlama komitesince çevre
şartları ve mali imkanlar göz önünde tutularak değerlendirilir. İstekler
ve öneriler uygun görünürse programa alınır. Kesinleşen program ilgililere
duyurulur ve bu program üzerinde bir daha değişiklik yapılamaz.
d) Kutlama programının estetik ve sanatsal biçimini, bayramın anlam ve
önemini bozmadan, gösterilerin çok masraflı olmaması sağlanır
e) Büyük il merkezlerinde, gerek görülürse alt komisyonlar kurulur.
f) Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı tören ve gösterilerini
yönetecek tören komutanını seçer ve görevlendirmesini yapar.
Teknik Komitenin Oluşturulması ve Görevleri
Teknik Komitenin Oluşturulması
Madde 8- Okulların açıldığı tarihi izleyen ilk 15 gün içerisinde İl Milli
Eğitim Müdürlüklerince en az üç bayan, üç erkek Beden Eğitimi, üç resim ve
bir müzik ve bir Edebiyat öğretmeninden oluşur.
Teknik Komitenin Görevleri
Madde 9-
a) Kutlama komitesinin bilgisi dahilinde koordineli olarak Atatürk’ü Anma
ve Gençlik ve Spor Bayramı gösterilerinin senaryosunu ve buna uygun olarak
tabloları hazırlamak.
b) Tablolara esas olacak koreografileri ve bu koreografilerdeki
hareketleri tespit etmek.
c) Gösteride kullanacak müziklerin seçimini yapmak
ç) Gösteriye katılacak grupları tespit etmek
d) Gösterilerde kullanılacak giysi alet ve malzemeleri tespit etmek
e) Gösteri alanındaki dizilişleri alana uygun olarak belirtmek,
f) Tören geçiş sırasını, gösterilere katılacak grupların durumuna göre
ayarlamak
Çelenklerin konulacağı, Atatürk Anıtları (olmaması halinde büstler)
protokol,
tören ve gösterilerin yapılacağı yerlere gidiş ve dönüş durumları Kutlama
Komitelerince
tespit edilir ve yayınlanacak programda açıkça belirtilir.
A- Başkent Ankara’da
1.Anı 1. Anıtkabir’de; Devlet Töreni
Saat 0 Saat 09.00 - 09.30 Anıtkabir’e ve Atatürk Anıtlarına çelenk
konulması, saygı
duruşu, İstiklal Marşı.
2. Stadyumdaki Tören
a) Saat 10.00’ da Sayın Cumhurbaşkanı’nın Şeref Tribününü onurlandırmaları
ve
İstiklal Marşı ile Bayrağın göndere çekilmesi ile başlar.
a) Bayramın açış konuşması Milli Eğitim Bakanı tarafından yapılır.
b) Gençlik adına bir öğrenci tarafından konuşma yapılır ve bir öğrenci
tarafından şiir okunur.
c) Atatürk’ün Gençliğe Hitabesi ve Gençliğin Atatürk’e Cevabı okunur.
(Cevap metni EK-1) Samsun’dan getirilecek bayrak Cumhurbaşkanı’na Şeref
Tribününde törenle verilir.
d) Şeref çağrısı yapılır.(Çağrının yapılış şekli)(EK-2)
f) Gençlik Marşı söylenir.
g)Tören Geçişi yapılır.
(Tören geçişi Teknik Komitece tespit edilen sıraya göre yapılır.)
g)Gösteriler.
Teknik Komitece önceden tespit edilen sıraya göre uygulanır.
B-Başkent Dışında (İl,İlçe ve diğer yerleşim merkezlerinde)
1. Bayram; saat 09.00’da Atatürk Anıt ve Büstlerine çelenk konulması,
saygı
duruşu ve İstiklal Marşı söylenerek Bayrağın göndere çekilmesiyle başlar.
2. Tören ve gösteri grupları saat 09.30’da tören ve gösterilerin
yapılacağı
alanda yerlerini alırlar.
3. Bayramın kutlanması.
Saat 10.00’da yerleşim merkezinin özelliğine göre aşağıda belirtilen
yetkililerce,
alanda toplanan gösteri gruplarını ve halkın bayramı kutlanır.
a) İl merkezlerinde;
Vali,Garnizon Komutanı, Belediye Başkanı,
İlçe b) İlçe merkezlerinde;
Kaymakam, Garnizon Komutanı, Belediye Başkanı,
c) Köylerde;
Muhtar, (Beldelerde Belediye Başkanı) Garnizon Komutanı (varsa) bir orta
dereceli okul, bir ilkokul müdürü (en kıdemli okul müdürü.)
d) Bayramın Açış Konuşması;
İl merkezlerinde;
Mahalli mülki amir veya tensip edilen bir yetkili
Diğer yerleşim merkezlerinde;
Mahalli mülki amir veya tensip edilen bir yetkili tarafından yapılır.
e) 2.maddenin (Başkentte uygulanan düzenlemenin) (a), (c), (ç), (e), (f),
(g),
(h) fıkraları aynen uygulanır.
f) Tören Geçişi;
Gösteri alanının çabuk ve düzgün bir biçimde boşaltılması, yapılacak
gösterilere
kolaylık sağlanması hususu, Teknik Komitelerce önceden tespit edilir ve
okulların
dizilişi ona göre yapılır.
Öğrenciler; Tören Geçişine okul yada gösteri halinde katılır.Gruplar
4’erli, 6’şarlı,
8’erli, 10’arlı yada 12’şerli derin kolda tören geçişine katılabilirler.
Öğretmenler ve törene katılan diğer grupların liderleri, okullarının veya
grup
larının 6 adım önünde yürür. Okullar arası 12 adımlık mesafe bulunur.
Tören Geçiş Sırası ;
1. Tören Komutanı,
2. Bayrak Grubu,
3. Flamâ Grubu,
4. Teknik Komite,
5. Kız Öğrenciler,
6. Erkek Öğrenciler,
7. Halk Oyunları Grubu,
8. Üniversite-Fakülte ve Yüksek okulların gösteri grupları,
9. Spor Kulüpleri ve diğer Kuruluşlar,
10. İzci Grupları,
Bu sıralar gösterilerin sırasına göre,Teknik Komitelerce değiştirilebilir.
Şeref Tribünü selamlama, yürüyüş pistin sağ tarafından Şeref Tribünü
Hizasında
yer alan 1. ve 2. flâma arasında aşağıda belirtildiği şekilde yapılır.
1.Tören Komutanı
Tören adımı ile dizler yukarı çekilir. Kollar sallanmaz. Baş Şeref
Tribününü
takip eder.
2. Bayrak Grubu
Bayrak gönderi, sağ kolla göğüs hizasında, dirsekten 90 derece bükülü
olarak
üstten, sol kollarda kemer hizasında tutulur.
3. Flâma Grubu
Bayrak grubu gibi tutar. Selamlama anında sağ kol gergin tutularak
flamanın
öne eğilmesi sağlanır.
4. Teknik Komite Üyeleri
Tören Komutanı gibi geçer.
5. Öğrenci Grupları ve Diğerleri
Kollar sallanır, dizler çekilir, sağ baştakiler ileri bakar, diğerleri ise
Şeref Tribü-
nünü başla takip ederler.Teknik Komiteler gerekli gördüğü takdirde
öğretmenlerin
topluca bir arada, okulları da birleştirerek bir bütün veya gruplar
halinde geçmelerine
karar verebilirler.
h) Tören Geçişi için verilecek komut :
‘’Bütün Gruplar’’,
HAZIROL !
Tören geçişi,YERİNDE SAY! MARŞ!
Bando yerini alınca da gerekli komut verilir. (Sola-sağa-geriye dön, ileri
marş.)
3. GÖSTERİLER
Gösterilerin günün anlam ve özüne uygun bir nitelik taşımasına özellikle
dikkat
edilir. Bu nitelikte görülmeyen gösteriler Kutlama Komitelerince
programdan çıkartılır.
Gösterilerin en geç saat 12.30’da sona erdirilmesine özen gösterilir.
Gruplar gösterilerini aşağıdaki sıraya göre yaparlar.
a) Seramoni,
b) Kız öğrencilerin gösterileri,
c) Erkek öğrencilerin gösterileri
d) Kız ve erkek öğrencilerin karma gösterileri,
e) Özel gösteriler,
f) Stafet ve spor yarışmaları,
g) Üniversite - Fakülte ve Spor Kulüplerinin gösterileri,
h) Halk Oyunları,
i) Final,
NOT : Gösterilerin ne şekilde yapılacağı ve hangi sırayla yapılacağı
Teknik Komite tarafından tespit edilir.
Öğleden sora ise kutlama, Komitelerin uygun görülecek saatlerde ve
yerlerde yukarıda nitelikleri belirtilen diğer benzeri gösterilerin (Bando
ve Fener Alayı vb.) ve çeşitli kuruluşların aynı nitelikteki
gösterilerinin yapılmasına imkan sağlanabilir.
Anma, Tören ve Gösterilerde Göz Önünde Bulundurulacak Diğer Hükümler
Madde 11- Gösteri programları aşağıda belirtilen esaslar doğrultusunda ve
titizlikle hazırlanır.
A-Orta Dereceli Okullar:
a) Gösteri programları, bir orta dereceli okulun bulunduğu yerde okulun
beden eğitimi öğretmeni tarafından, birden fazla okulun bulunduğu yerlerde
ise beden eğitimi öğretmenlerinden oluşan en az 3’er kişilik komisyonlar
tarafından hazırlanır.
b) 3 asıl beden eğitimi öğretmeni bulunmayan yerleşim merkezlerindeki
uygulanacak programlar, il merkezlerinde oluşturulacak ‘’İnceleme
Komisyonlarınca’’ incelendikten sonra uygulanır.
B- Üniversite - Fakülte ve Yüksek Okullar ile Spor Kulüpleri ve diğer
kuruluşların gösteri programları,kuruluşların ilgilileri tarafından
hazırlanıp, Kutlama Komitesine verilir ve Komitece uygun görülmesi halinde
uygulanır.
Madde 12- Tören ve gösterilere katılan öğretmen ve öğrencilerin
kıyafetleri,
a) Bayan ve erkek öğretmenler; Teknik Komitenin belirleyeceği giysi ve
ayakkabı
b) Öğrenci kıyafetlerinin; uygulanacak programda yer alan hareketlerin,
müziğin, kullanılacak alet ve koreografik şekillerin özelliklerine uygun,
renk ve model olarak bir bütünlük ve beraberlik sağlayacak şekilde ve
hareketlerin yapılmasını engellemeyecek biçimde olmasına özen gösterilir.
Ancak, halk oyunları kıyafetleri dışında; şalvar ve benzeri giysileri
gösteri kıyafeti olarak seçilemez.
Madde 13-
a) Gösterilerde uygulanacak programlarda; genel jimnastik gösteri
hareketleri her türlü tablo, eşli, araçlı ve araçta yapılacak hareketler
ile eğlenceli ve engelli yarışmalar, basit çizimlerle; mili oyunlar,
korolar ve sportif yarışmaların mahiyeti ve özelliği açıklayıcı nitelikte
olmalıdır.
b) Gösteri hareketlerinin bir müzik eşliğinde yapılmasına özen
gösterilmelidir. (Seçilecek müzikler günün anlam ve önemi göz önünde
bulundurularak senaryoya, tablo ve hareketlerin karakterin, kullanılan
alet ve kıyafetin özeliğine uygun olarak seçilecek, Türk bestecilerinin
serlerine daha fazla yer ve öncelik tanınacaktır.)
c) Müzik temposun kolay, anlaşılır ve açık bir şekilde olmasına dikkat
edilmelidir.
d) Müziğe canlılık getirmek, senaryoyu daha kolay ve anlaşılır biçimde
işlemek, daha büyük tesir ve coşku yaratmak için efekt kullanılabilir.
Tablo ve Korolar: Biçim ve niteliği, söz ve müziği, çalınacak marşlar ve
oynanacak milli ve mahalli oyunlar veya yapılacak hareketler tam olarak
açıklanacaktır.
Madde 14- Çuval, kaşıkta yumurta taşıma, elma, simit ve yoğurt yeme
yarışları gibi hareketler ve eğitsel değeri olmayan, günün anlam ve özüne
uygun düşmeyen faaliyetlerle, diğer ülkelerle ilişkilerimize olumsuz
etkiler yapabilecek konuşmalara, tablo biçimindeki gösterilere
programlarda yer verilmesinden kaçınılacaktır.
Madde 15-
a) Öğrencilerin yaş, cinsiyet, bünye ve seviyelerine uygun olmayan
tehlikeli, yorucu ve uzun zaman alıcı hareket ve oyunlardan
kaçınılacaktır.
b) Alet kullanılmadan yapılacak yüksek piramitlere, öne, arkaya salto,
yunus takla gibi tehlikeli hareketlere, ateş çemberinden geçmek gibi
kazaya sebep olabilecek tehlikeli gösterilere yer verilmeyecektir.
Madde 16- Her yıl bir önceki yılın hareketleri dışında, modern jimnastiği
gerektirdiği, hareket değeri üstün, ilginç örneklerle gösterilerin
birbirinin benzeri olmamasına dikkat edilir. Öğretim yılı başından
itibaren grupların gösteri türlerinin ne olacağı konusunda karar verilir
ve görüş birliği sağlanır. İL Teknik Komiteleri bölgelerinde hazırlanan
gösteri programlarını yeteri kadar çoğaltır. Beden eğitimi öğretmeni
bulunmayan okullara yararlanmak üzere en geç Ocak ayının ilk haftası
içinde gönderilirler.
Madde 17- Tribünleri müsait olan yerleşim merkezlerinde fon gösterilerine
yer verilmesi için gerekli tedbirler alınır.
Madde 18- Tablolarda yer alan öğrencilerin sahayı doldurabilecek bir
sayıda olmasına özellikle dikkat edilir. Gösterilerin halka sunulabilecek
nitelikte olabilmesi için bütün gösteri gruplarının yapılması gereken
genel provalara tam olarak katılmaları sağlanır. Buna uymayan gruplar asla
gösteriye alınmaz ve ilgililer hakkında gerekli disiplin işlemi yapılır.
Madde19- Tören ve gösterilerin günün anlam ve özüne uygun biçimde geçmesi
için en az 8 (sekiz) prova ve 17 Mayıs günü, aynı zamanda gösteri şeklinde
yapılan genel provanın, 19 Mayıs günü yapılacak olan gösterinin aynısı
olması için hazırlıklar tamamlanır ve programın bu ciddiyet içerisinde
gerçekleşmesi sağlanır. Provaların eğitim ve öğretimi aksatmayacak şekilde
gerçekleştirilmesine özen gösterilmelidir.
Madde 20- Tören alanın düzen ve disiplini, görevli olmayanların saha
içerisine girmelerinin önlenmesi, görevlilerin gelişi güzel görüntüyü
bozucu lüzumsuz giriş ve çıkışlarının önlenmesi için gerekli tedbirler
Tören Komutanı, Teknik Komite ve bu konuda görevlendirilenlerce sağlanır.
Madde 21- 19 Mayıs günü törenin yapılacağı alanlara ve uygun görülecek
diğer yerlere, Atatürk, gençlik, spor ve spor sağlığı ile ilgili dövizler
asılır. İl ve ilçelerdeki anıtlar ve büyük binalar, mağazalar, dükkanlar,
ulaşım araçları günün anlamına uygun olarak donatılır. Işıklarla süslenir
ve fener alayları düzenlenir. Yerleşim merkezinin park, bahçe vb.
alanlarında halkın katılımına açık festival ve şenlikler düzenlenebilir.
ATATÜRK’Ü ANMA VE GENÇLİK VE SPOR BAYRAMI
SAHA İÇİ VE FON GÖSTERİLERİ TEKNİK UYGULAMA ESASLARI
SAHA İÇİ GÖSTERİLERİ TEKNİK VE UYGULAMALARI
A-TEKNİK KOMİTENİN SEÇİMİ
B-TEKNİK KOMİTE ÇALIŞMALARI
1. Senaryonun hazırlanması
2. Hareketlerde kullanılacak aletlerin seçimi
3. Gösteri gruplarının ve öğrenci sayısının tespiti
4. Müzik seçimi
5. Sahnelerin hareketlendirilmesi
6. Kıyafetlerin tespiti
7. Koreografik şekillerin belirlenmesi
8. Sahaya giriş ve çıkışlar
9. Okulların tespiti
10. İlgili okul öğretmenlerinin tespiti
11. Öğretmenlerin öğrencilere hareketleri öğretmeleri
12. Teknik komitenin yardımcı olmak amacıyla okullardaki
çalışmaları kontrolü
13. Salon çalışmaları
C- SAHA ÇALIŞMARI
1. Sahanın kodlanması
2. Saha çalışmaları
3. Fon grubu ile birlikte çalışmalar
D- GÖSTERİLERDE KULLANILABİLECEK ALETLER
A- TEKNİK KOMİTENİN SEÇİMİ
Senaryonun hazırlanması ve uygulanması, gösterilerde yer alacak tablo ve
hareketlerde ile müzik, alet, malzeme kıyafetlerin belirlenesi için Beden
Eğitimi, resim, müzik, senaryo yapımı için Türkçe ve Tarih öğretmenlerinin
yer aldığı bir teknik komite kurulur. Sahanın kodlanması, koreografik
şekillerin meydana getirilmesinde kolaylık sağlanması için ayrıca Endüstri
Meslek Liseleri öğretmen ve öğrencilerinden yararlanılır. Gösterilen
ağırlığı ve işleyiş durumuna göre teknik komite üyelerinin sayısı
artırılabilir.
B-TEKNİK KOMİTE ÇALIŞMALARI
1-Senaryonun hazırlanması :
Özellikle il merkezleri ve büyük yerleşim merkezlerinde yapılacak
gösterilerin senaryosu hazırlanmalı, tespit edilen senaryo doğrultusunda
tablolar oluşturulmalı, müzik, alet ve kıyafetlerle bütün sağlayacak
şekilde hareketlendirme yapılmalıdır.
2-Aletlerin seçimi :
Aletler hareket biçimine ve senaryoya uygun olmalı, müzik, kıyafet ve
tablolarla bir bütünlük sağlanmalıdır. Bu nedenle ölçü, renk ve biçimleri
iyi seçilmelidir.
Aletlerin mümkün olduğu kadar gösterişli, ucuz ve kolay temin edilecek
cinsten olmasına dikkat edilmelidir.
Aletler gösteriye zenginlik getireceğinde ağırlık alette olmalı,
hareketler aleti tamamlayıcı özellikte hazırlanmalıdır.
3-Gösteri Grupları ve Öğrenci Sayılarının Tespiti
Senaryonun işlenişine ve meydana getirilecek tablolara göre okul ve
öğrenci sayıları belirlenir. Tablolarda yer alan öğrencilerin sahayı
dolduracak şekilde olmasına dikkat edilmelidir.Tablolar ayrı kız ve erkek
öğrenci grupları ile yapılabileceği gibi uygun karma gruplarla da
yapılabilir.
4- Müzik senaryoya, tablo ve hareketlerin karakterine, kullanılan alet ve
kıyafetin özelliğine uygun olarak seçilmelidir.
5- Sahnelerin hareketlendirilmesi :
Hareketler gösteriş ve estetik ön planda olacak şekilde hazırlanmalıdır.
Hareketlerin seçiminde Alet - Koreografik Düzen - müzik dikkate
alınmalıdır.
Kompozisyon süreleri (bir tablonun hareketleri için) giriş - çıkış dahil
olmak üzere 8 dakikayı geçmeyecek şekilde ayarlanmalıdır. Hareketler ferdî
ve eşli olabilir. Aletin kullanılışına ve görünüşüne göre dört yönde
temel, talî duruş ve vaziyetlerde koordineli kol ve bacak hareketleri
birleştirilerek yapılmalıdır.
6- Kıyafetlerin Tespiti :
Kıyafetler, hareketlerin, müziğin, kullanılacak aletin ve koreografik
şekillerin özelliklerine uygun olarak seçilmeli renk ve model olarak bir
bütünlük ve beraberlik sağlayacak şekilde olmalı, hareketleri
engellememelidir.
7- Koreografik Şekillerin Belirlenmesi
Saha düzenlemeleri değişik şekillerde yapılabilir.
a) Safta yerleşme
b) Dağınık düzende yerleşme
8- Sahaya Giriş – Çıkışlar
Sahaya giriş ve çıkışlar gösterilen görünümü, akıcılığın bozulmaması
açısından belli bir düzen içerisinde özenle yapılmalıdır.
Giriş ve çıkışlarda sahanın kısa bir süre dahi boş bırakılmaması, hareket
tabloların birbirinin devamı halinde yapılabilmesi için stat kapılarına
öğrenci sayıları eşit dağıtılmalı, çıkan grupla giren grubun karışmaması
için kapılar dengeli kullanılmalıdır. Kapı sayısının azlığı veya olmaması
durumunda öğrenciler değişik kollar, sıralar ve bloklar halinde saha
dışından alınırlar.
9- Okulların Tespiti :
Bir tablonun sayısı belirlendikten sonra (16’nın katlarına göre), bir
okuldan alınacak öğrenci sayısı belirlenir. Kaç okul alınacağı böylece
tespit edilir. Hesaplama her hareket tablosu için ayrı ayrı yapılır. Tüm
tabloların sayısı gösteriye katılacak öğrenci sayısını meydana getirir.
Küçük merkez ve ilçelerde gösterilere 1-2 okul katılacaksa fazla ayrıntıya
gerek kalmadan tabloların sayısına göre öğrenci sayısı belirlenir.
10- İlgili Okul Öğretmenlerinin Toplanması, Hareketlerin Öğretimi :
Gösterilerle ilgili çalışmalar Teknik komitece tamamlandıktan sonra, büyük
yerleşim merkezlerinde tespit edilen okulların öğretmenleri, küçük illerde
ise gösteri yapacak okul öğretmenleri bir araya getirilmelidir. Hareket
gruplarının ağırlığına göre 1 ve 2 haftalık çalışma programı yapılır.
Çalışmalarda öğretmenlere senaryo, hazırlanan gösteriler, koreografik
düzenler açıklanıp, hareketlerin tablolar halinde tamamı gösterildikten
sonra bölüm bölüm öğretime geçilir.
11- Öğretmenlerin Öğrencilere Hareketleri Öğretmeleri :
Teknik komiteyle yapılan çalışmadan sonra okullarına dönen öğretmenler
hazırlayacakları tablolar için belirtilen sayıda öğrenci seçimini
yaparlar. Yedekleriyle birlikte tespit edilen öğrenci grupları öğretmenin
yapacağı çalışma programı doğrultusunda hareketleri öğrenirler. Hareketler
bölüm, bölüm öğrenildikten sonra okul içi toplu çalışmalar yapılır.
12- Okullardaki Çalışmaların Kontrolü :
Teknik Komite üyeleri, bütün gruplarda olması gereken birlik ve
beraberliği sağlanması, eksikliklerin tamamlanması ve yardımcı olunması
amacıyla tespit edilen günlerde okulların çalışmalarını kontrol
etmelidirler.
13- Salon Çalışmaları :
Saha çalışmalarına başlamadan önce son düzeltmeleri yapmak, bir şekilden
diğerine geçişte geçişin şekli ve yönü belirlenecek koreografik şekilleri
oluşturmak, hareketlerde ve aletlerde dikkat edilmesi gereken hususları
açıklığa kavuşturmak amacıyla 1 - 2 hafta salon çalışma programı
yapılmalıdır. Salon çalışmaları saha çalışmalarından önce bir basamak
olup, hareketlerin toplu olarak görünümünü değerlendirmek açısından
önemlidir.
2. Saha Çalışmaları:
Saha, öğrenci grupları gelmeden önce hazırlanır. Oluşturulacak belirli
şekiller değişik renklerde iplerle çizilir. Tablolar tek tek çalıştırılır.
Tüm hareketler müzikler ve fonla uyum içersinde yapılırken giriş çıkışlar
ve zamanlama provaları tam olarak hesaplanır.
Çalışmalarda senaryo bütünlüğü içinde gösteriler yaptırılırken her tedbir
alınmalıdır. Bunun için töre komutanı ve saha komiserinin önceden
bilinmesi gerekmektedir.
- Sahanın düzeni disiplini;
- Görevlilerin ve görevli olmayanların gelişigüzel, görüntüyü bozacak
şekilde giriş çıkışlarının önlenmesi;
- Ses yayın cihazının çalışır durumda bulundurulması için saha komiseri
görevlendirilecektir.
17 Mayıs günü yapılacak son prova 19 Mayıs günü yapılacak gösterinin
aynısı olması için hazırlıklar tamamlanacak program bu ciddiyeti içersinde
sunumu gerçekleştirilecektir.
MÜZİK
Müzik, gösteri başlangıcından bitimine kadar düzenli bir akış içinde
olmalıdır. Mümkün olduğu kadar çağdaş çoksesli modernize edilmiş TÜRK
MÜZİĞİ tercih edilmeli, topluma hitaben halkın ve öğrencilerin bildiği
uygun marşlar seçilmelidir. (Atatürk-19 Mayıs-Gençlik marşı gibi)
Ritim ve bölümler belirgin olmalı, öğrencilerin kapasitesi (işitme
algılama) dikkate alınmalıdır. Senaryoya göre kullanılan müziğin daha
etkin ve vurgulayıcı olması bakımından efekt yapılır.
Müzik, senaryoya tablo ve hareketlerin karakterine, kullanılan aletlerin
özelliğine uygun olarak seçilmeli, fon ve hareketlerle bütünlük
sağlanmalıdır.
Gösteri gruplarının giriş ve çıkışlarında hareket müziğinin bir bölümü
kullanılabileceği gibi, başka bir müzik parçası da kullanılabilir. Ancak
hareket müziğinin tonuna ve karakterine uygunluğu esas alınmalıdır.
Sahanın büyüklüğü göz önünde bulundurularak zamanlama iyi yapılmalıdır.
Girişi takip eden hareket müziği öğrencilerin sahada yerine aldığı an
başlamalı, boşluk bırakılmalıdır. Hatta daha akıcı bir program olması
açısından bir grubun giriş müziği olarak kullanılır. Müziğin uygun
yerlerinde (cümle bitiminde, Bölüm bitiminde) montajla katlama
yapılabilir. Müzik çok bölümlü olup hareketleri tamamlamalıdır. Hızlı
ritmik bölümlerinde (koşu yerinde sıçrama-tarak geçiş gibi) hareketleriyle
koreografik değişmeler sağlanır. Ağır bölümlerde estetik hareketler
yapılmalıdır.
Hareket grupları ve tablolar belirlendikten sonra uygun müzik seçilir,
hareketlerde bu müziğe uygun olarak tespit edilir. Müzik ve hareket
cümleleri aynı zamanda bitmelidir. Hareketler oluşturulurken ritme göre
ölçüler hesaplanmalıdır. (4/4’lük 2/4’lük ölçülerde hareket sayısı 1X4
veya 1x8 şeklinde düşünülmelidir. 2,3 ve 4 zamanlı 5/7 7/8 9/8 gibi
özellikle halk müziği ezgilerle sayılama ona göre yapılmalı ritim
vurgulanmalıdır.)
Örnek: 2x3 ,II+III veya 7/8 II+III gibi.
Saha içi yerleşmeler ve resmi geçit bando veya boru trampet takımları
eşliğinde yapılmalıdır. Olmaması halinde banttan uygun marşlarla ses
yayını yapılmalıdır.
Final; bütün öğrencilerin katıldığı bu tabloda hareketlerde olduğu kadar,
müziğinde zirvede olması için günün anlam ve önemine uygun marşlara yer
verilmeli, heyecan ve coşkuyu artırıcı parçalar seçilmelidir.
Daha sağlıklı olması için gösteri gruplarının müzikleri final tablosu
müziği bir bantta toplanmalıdır. (Törenin akıcılığı ve süresi bu banttan
tespit edilmelidir.)
|
|
|